نحوالمعانی ومعانی النحو

Authors

  • سعدالله همایونی طالب الدکتوراه فی اللغة العربیة و آدابها بجامعة طهران
  • عدنان طهماسبی أستاذ مساعد بجامعة طهران
Abstract:

من المعروف، أنَّ العربیة لن تشهد ما یدنو من القرآن فصاحة و بلاغة، فألفاظ القرآن هی لب کلام العرب و زبدته و واسطته و کرائمه، و علیها اعتمد الفقهاء والحکماء فی أحکامهم و حکمهم، و إلیها مفزع حذاق الشعراء والبلغاء فی نظمهم و نثرهم. فهو ذخیرة هذه اللغة، و هو سر علومها التی قامت لخدمة نصّه، بل هو سر حفظها حیة نابضة أمام عوارض العصور. و قد حفظ لنا هذا الکتاب نصوصا من لهجات العرب التی لایرقی الشک إلی فصاحتها و سلامة الفاظها لغة و أداءً. إن الذی ترمی إلیه هذه الورقة فی النحو و بعض مسائله و أبوابه، هو استجلاء معانی النحو، و تمییز طرائق التعبیر بعضها عن بعض، والاهتداء بمعانی النحو فی أسالیب الکلام، و مراتبها من الدقة والإصابة، و تفاوتها فی الإیجاز والإسهاب، وفی الوضوح والإبهام. فإخلاء النحو من معانیه، واستبعاد تلک المعانی من الدراسة النحویة هو الذی یصمه بالجفاف والجفاء و مرارة المذاق و مجانفة الأذواق. فالورقة هذه محاولة متواضعة حول أفانین النحو العربی المنبثقة من القرآن، إذ حاولنا من خلالها الکشف عن کثیر من التعبیرات النحویة التی لا یختلف بعضها عن بعض إلّا لأجل إضفاء معنی جدید. و بما أنّ القرآن یفوق الشعر العربی ونثره مبنی و معنی، نری ‌التراکیب ‌القرآنیة و معانیها القیمة مادامت موجودةً حول قاعدة ما من قواعد النحو العربی، حیث هی موضوع استنباط القواعد النحویة لا العکس. مع أنَّ هدف القرآن لیس هو تحدید أسالیب النحو العربی، ولکن السبب الرئیسی لنشأة النحو العربی هو القرآن الکریم. فالقرآن الکریم جملةً و تفصیلاً هو المفصل ‌العمود والأساس لفقریات النحو العربی و قواعده، معتمدین فی هذا علی الکتب النحویة التی شیَّدت صرح النحو القرآنی لاسیما "معانی النحو" لفاضل السامرائی، و"نحوالقرآن" لعبد الستار الجواری و کتاب "من وحی القران" لإبراهیم السامرائی.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی و نقد النحو الغائب

چکیده النحو الغائب اثری است دربارة نحو زبان عربی که پدید‌آورندة آن تلاش دارد با رویکردی متفاوت و روز‌آمد به توصیف نحو زبان عربی بپردازد، به طوری که این توصیف مناسب و برآورندة نیاز‌های عربی‌آموزان عربی‌زبان و به‌ویژه غیر عربی‌زبان باشد. این کتاب، چنان‌که خود نویسنده هم چنین باوری دارد، دارای سه ویژگی است که در دیگر آثار هم‌نوع خود یافت نمی‌شود: 1. تمایز قائل شدن میان عربی‌‌زبانان و غیر عربی‌‌زبا...

full text

کتاب «النحو الأساسی» در ترازوی نقد

صرف و نحو یکی از علومی است که با انگیزه­ی کاربرد و استفاده­ی صحیح زبان عربی، بویژه زبان قرآن پا به عرصه­ی وجود گذاشت و سبب پیدایش مکاتب و آثار بیشماری در این علم گردید. یکی از کتب معاصر که در زمینه­ی آموزش زبان عربی به رشته تحریر درآمده، کتاب «النحو الأساسی» تألیف سه تن از پژوهشگران کویتی است که در راستای آفرینش اثری در حد متوسط با اسلوبی متفاوت در زمینه صرف و نحو نگاشته شده­است. این جستار سعی ...

full text

الأصل المصطلح وشبههء فی النحو العربی

مقالهء حاضر پژوهشی تحلیلی درگونه ای از اصطلاحات نحو عربی موسوم به "اصل " و"شبهه " می باشد. این اصطلاحات که بیشتر به صورت مستقل مورد استفاده قرار می گیرند از تفاوتها ووجوه مشترک فراوانی برخوردارند. نویسنده بر آن است با بررسی موارد کاربرد ومعانی لغوی اصطلاحات مذکور، علل وجایگاه استفاده آن را بیان نماید. از برجسته ترین این اصطلاحات می توان به "جمله وشبه جمله "، "ظرف وشبه ظرف " و"مضاف وشبه مضاف " ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 2

pages  155- 192

publication date 2012-07-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023